تمرکز بر بهینه‌سازی بهره‌وری
افزایش هزینه‌های تولید و فشارهای اقتصادی، شرکت‌های نفت و گاز را وادار کرده تا تمرکز بیشتری بر بهره‌وری عملیاتی خود داشته باشند. استفاده از فناوری‌های پیشرفته و هوشمند، تلاش جهت کاهش هزینه‌های زنجیره تأمین و بهینه‌سازی مدل‌های عملیاتی از جمله راهبردهای کلیدی در این حوزه هستند.
• استفاده بیشتر از هوش مصنوعی: شرکت‌های فعال در حوزه نفت و گاز از فناوری‌های هوشمند برای بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری تولید استفاده خواهند کرد.
• ثبات هزینه‌های زنجیره تأمین: هزینه واحدها در برخی مناطق به سقف خود رسیده و ثابت مانده و در برخی مناطق کاهش خواهد یافت.
• بهینه‌سازی مدل‌های عملیاتی: تقاضای بیشتر برای تجهیزات کم‌مصرف، با مشخصات پیشرفته به افزایش کارایی عملیات منجر خواهد شد.
• کاهش هزینه پروژه‌های جدید: هزینه پروژه‌های نفتی جدید کاهش می‌یابد، اما هزینه پروژه‌های گازی در حال افزایش است.
• احتمال افزایش تعرفه‌ها توسط دولت آمریکا: این امر می‌تواند هزینه‌های جهانی صنعت فولاد و تولید قطعات را افزایش دهد.
شکل 1. مقایسه هزینه‌های پروژه‌های جدید از منابع متعارف (چپ) و غیرمتعارف (راست) در ایالات‌متحده (Lower 48: ۴۸ ایالت اصلی آمریکا)
بازگشت تمرکز بر اکتشاف منابع جدید
افزایش تقاضا برای نفت و گاز، شرکت‌های فعال در این حوزه را به سمت اکتشاف و توسعه منابع جدید سوق داده است. مناطق جدید اکتشافی از جمله آب‌های عمیق و حوزه‌های نامتعارف، توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند.
• افزایش اهمیت اکتشاف نفت و گاز: انتظار می‌رود مناطق عمیق در آب‌های غرب آفریقا و حوزه‌های گازی در مدیترانه شرقی مورد توجه بیشتری قرار گیرند.
• رقابت بیشتر در دستیابی به منابع: افزایش فعالیت‌های اکتشافی می‌تواند رقابت برای تصاحب منابع جدید را افزایش دهد.
• ادغام و تملیک به عنوان راهی سریع‌تر برای تأمین منابع: برخی شرکت‌ها ترجیح خواهند داد به جای اکتشاف، منابع شناخته‌شده را خریداری کنند.
• توسعه منابع نامتعارف: مناطق کلیدی در توسعه این منابع از اهمیت ویژه‌ای برخوردار خواهند بود، برای مثال، حوزه جافوره در عربستان سعودی و واکا مورتا در آرژانتین.
شکل 2. مقایسه سرمایه‌گذاری مورد‌انتظار (در سال 2025) در پروژه‌های غیرمتعارف توسط آمریکا و جهان
افزایش معاملات ادغام و تملیک
ادغام و تملیک در صنعت نفت و گاز همچنان به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای راهبردی برای تقویت موقعیت بازار و کاهش هزینه‌ها مطرح است. شرکت‌های بزرگ در تلاش برای بهبود عملکرد و بهینه‌سازی عملیات خود، به دنبال فرصت‌های جدید برای تملک منابع هستند.
• ادامه خرید و ادغام در صنعت: پس از موج ادغام‌های سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۴، شرکت‌ها برای تقویت موقعیت خود در بازار به دنبال فرصت‌های جدید خواهند بود.
• تمرکز بر هم‌افزایی عملیاتی: شرکت‌هایی که ادغام شده‌اند، از این فرصت برای کاهش هزینه‌ها و بهینه‌سازی تولید استفاده خواهند کرد.
• نقش کلیدی شرکت‌های ملی نفت: برخی از شرکت‌های ملی نفتی، آشکارا به دنبال خرید منابع خواهند بود، زیرا در حال بازآرایی پرتفوی خود برای دهه ۲۰۳۰ هستند. برای مثال، شرکت‌های سعودی آرامکو و ادنوک امارات به سرعت در حال گسترش کسب‌وکار جهانی خود در حوزه گاز هستند. شرکت‌های ملی نفت در چین و آسیای جنوب‌شرقی نیز به بررسی فرصت‌های توسعه بین‌المللی روی آورده‌اند. در همین راستا، شرکت پتروبراس برزیل نیز فعالیت‌های خود را در خارج از کشور افزایش داده است.
رشد تولید مایعات هیدروکربوری در قاره آمریکا محدود به پرمین نخواهد بود
رشد تولید نفت و گاز در آمریکای شمالی همچنان ادامه دارد، اما منابع جدیدی فراتر از حوزه پرمین آمریکا (نفت 6 حوزه اصلی آمریکا که این حوزه‌ها محل کشف نفت شیل می‌باشند) در حال ظهور هستند. توسعه پروژه‌های جدید در آب‌های عمیق و مناطق غیرمتعارف از جمله روندهای مهم در این بخش خواهد بود.
• کند شدن رشد در حوزه پرمین: شرکت‌های فعال در ۴۸ ایالت اصلی آمریکا همچنان به دنبال حفاری چاه‌هایی خاص با عملکرد بالا هستند. اما این حفاری‌ها اغلب مربوط به بخش‌های پُربازده‌ای است که بسیار محدود هستند. بنابراین، رشد در حوزه نفت تایت آمریکا به مسیر تازه‌ای وارد شده که به‌وضوح روندی کندتر دارد. بودجه شرکت‌های تولیدکننده نیز بر همین مبنا تنظیم شده است.
• افزایش تولید در آب‌های عمیق خلیج مکزیک: پروژه‌هایی مانند شناندوا ، ویل و آنکر حدود نیمی از افزایش ظرفیت را تشکیل خواهند داد. این روند نشان‌دهنده بازگشت رشد به این منطقه نسبت به کاهش آن در سال ۲۰۲۴ است.
• رشد قابل توجه تولید در آمریکای لاتین: کشورهای آمریکای لاتین همچنان نقش مهمی در رشد تولید ایفا خواهند کرد. این رشد بخشی از روندی است که بیش از یک دهه در حال شکل‌گیری بوده و انتظار می‌رود که حتی از رشد حوزه پرمین نیز فراتر برود. افزایش تولید در برزیل، گویان و آرژانتین از عوامل مهم رشد در این منطقه خواهد بود.
آغاز موج جدیدی از پروژه‌های ال ان جی
در حالی که بازار نفت همچنان جذابیت بالایی دارد، اما سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گاز طبیعی مایع (ال‌ان‌جی) نیز رو به افزایش است. توسعه زیرساخت‌های جدید ال‌ان‌جی در مناطق مختلف جهان، از جمله آمریکا، آمریکای لاتین و آفریقا، در دستور کار بسیاری از شرکت‌ها قرار دارد.
• توسعه زیرساخت‌های صادرات ال‌ان‌جی: مناطق مختلف جهان شاهد سرمایه‌گذاری در پروژه‌های توسعه زیرساخت های تولید و صادرات ال‌ان‌جی خواهند بود.
• چالش‌های مالی و قانونی در آمریکا: هرچند تقاضای گاز در حال افزایش است، اما چالش‌های قانونی و هزینه‌های ساخت و ساز ممکن است روند توسعه پروژه‌های جدید در این زمینه را کند نماید.
• امیدواری به توسعه ال‌ان‌جی در آمریکای لاتین: پروژه‌هایی در گویان، آرژانتین و کلمبیا به دنبال بهره‌گیری از منابع گازی خود برای صادرات آن به شکل ال‌ان‌جی هستند.
• از سرگیری پروژه‌های متوقف شده: انتظار می‌رود برخی پروژه‌های ال‌ان‌جی در آفریقا مانند پروژه گاز مایع موزامبیک از سر گرفته شوند.
نتیجه‌گیری
روندها نشان می‌دهند که در سال ۲۰۲۵، صنعت بالادستی نفت و گاز شاهد تحولاتی از جمله تمرکز بر بهره‌وری، افزایش اکتشافات، ادغام‌های راهبردی و توسعه ال‌ان‌جی خواهد بود. این تغییرات در شرایطی رخ می‌دهد که تنش‌های ژئوپلیتیک، سیاست‌های تجاری (از جمله تعرفه‌های آمریکا) و روندهای بازار انرژی همچنان بر تصمیم‌گیری‌های کلیدی در این حوزه تأثیر خواهند گذاشت.
